İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Kurucu Danışma Kurulu’ndan, “yönetmelik darbesi” iddiasına yanıt
İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Kurucu Danışma Kurulu, Genel Sanat Yönetmeni Yücel Erten‘in görevden alınması sonrasında yaptığı açıklamalara yanıt verdi. Kurul, Yücel Erten’in, önlendiğini iddia ettiği ‘yönetmelik darbesi’ni yalanlayarak, “Kurucu Danışma Kurulu’nun daha sağlam bir statüye kavuşturulması isteği Tunç Soyer’in talebiydi. İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, yıpratılmak bir yana, itinayla korunmalı ve 2012 sonrası İstanbul Şehir Tiyatroları’nınki benzeri, tiyatronun ruhuna aykırı yönetmeliklerden uzak durmalıdır” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Kurucu Danışma Kurulu’ndan yapılan açıklama şöyle:
“İzmir BB Şehir Tiyatroları Kurucu Danışma Kurulu’nun Zorunlu Açıklaması
İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nın kuruluş sürecinde büyük sorumluluk yüklenmiş, bir “kamu tiyatrosu”nun yeşerip yaygınlaşması için çaba harcamış Kurucu Danışma Kurulu olarak; bilgi kirliliğini önlemeyi ve sürece ilişkin, tarihe kayıt bırakmayı sorumluluk sayıyor, aşağıdaki nesnel bilgileri kamuoyuyla paylaşıyoruz.
Kurucu Danışma Kurulu, 19 Aralık 2019 tarihli ilk toplantıdan başlayarak kuruluşa giden süreci, fiziki ve online toplantılarla hayata geçirdi. Kurul Bilgehan Oğuz, Cezmi Baskın, Eren Aysan, Hülya Nutku, Levent Üzümcü, Orhan Alkaya, Yücel Erten ve Zeynep Altıok’tan oluşmaktaydı.
Kuruluş sürecinin yönünü belirleyecek Yönetmelik, Eren Aysan, Orhan Alkaya ve Yücel Erten tarafından yazıldı, Kurul üyelerinin mutabakatıyla Büyükşehir Belediyesi’ne sunuldu. 10 Ağustos 2020 gün 522 sayılı Meclis’te kabul edildi. Bu sürecin hafızası, whatsapp ve mail kayıtlarında duruyor.
Kurucu Danışma Kurulu tarafından önerilerek Meclis’ten geçenYönetmelik, Genel Sanat Yönetmeni ataması konusunda yeni bir model önerdi ve ilan yoluyla, 3 yıl için Genel Sanat Yönetmeni olmak isteğiyle proje dosyalarını sunacak adaylara çağrı yapılmasını maddeleştirdi; Yönetmelik’i kabul etmiş olan Büyükşehir Belediyesi ilana çıktı. Yücel Erten bu başvuruya katılabilmek için Danışma Kurulu’ndan istifa etti. Biri Yücel Erten olmak üzere iki isim dönemin İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’e önerildi. Belediye Başkanı, üç yıllık dönem için Yücel Erten’i göreve atadı.
Yücel Erten’in görev süresi başladıktan sonra, Tiyatro ile Belediye yönetimi arasındaki mesafe hızla açıldı. İlk tiyatro sezonun 7. ayında, Belediye Başkanı Tunç Soyer, Kurucu Danışma Kurulu’nu toplantıya çağırdı. Sorun, Yücel Erten’le ilişkilerin kopma noktasına gelmesi ve onunla çalışmak istenmemesiydi. Kurul üyeleri, Belediye Meclisi’nden geçen Yönetmelik’te belirlenen “3 yıl” süresince Yücel Erten’in görev başında kalması gerektiği konusunda çaba gösterdi ve Tiyatro’nun kurucusu Tunç Soyer’in ikna olmasıyla, büyük bir kriz aşıldı. Ayrıca bu toplantıda, Kurucu Danışma Kurulu’nun önerisiyle, Tiyatro’nun, Daire Başkanlığı yerine, üst merci olan, ilgili Genel Sekreter Yardımcısı’na bağlanması kararı da alındı.
Ne var ki, gerilim sürece yayıldı. Kurucu Danışma Kurulu üyeleri bireysel girişimleriyle, düzenledikleri etkinliklerle, tarafları buluşturma çabalarıyla bu süreci iyileştirmeye çalıştı, Tiyatro’nun devamlılığı için elinden gelen her şeyi yaptı.
Bu süreci müteakip, Kurucu Danışma Kurulu’nun mutabakatıyla hazırlanan yönetmelik üzerinde Yücel Erten tarafından değişiklikler yapıldı, bu değişiklikler kurula resmî olarak bildirilmedi. Kurucu Danışma Kurulu’nun ortadan kaldırılması yönündeki Yücel Erten’in girişimi, nezaket kurallarını dahi yok sayan bir şekilde gerçekleştirildi ve Kurucu Danışma Kurulu üyeleri bunu üçüncü kişiler üzerinden öğrendi. Üyeler, uzunca bir süre açıklama bekledi. Sonunda, bir üyenin Belediye bürokratlarına, “Bari bir mektup gönderip bildirseydiniz,” demesiyle anlaşıldı ki, üst yönetim ve kurucu Başkan Tunç Soyer de bu tasarruftan haberdar değil!
Asıl tuhaflık burada başladı:
Kurucu Danışma Kurulu’nun mutabakatıyla 522 sayılı 2020 tarihli meclisten geçen ana yönetmelik şöyleydi:
“Seçme süreci, Genel Sanat Yönetmeninde aranması gereken şartların 3 ay önceden belediye tarafından ilanen duyurulmasıyla başlar. Bu duyuruda adayların üç yıllık somut bir proje ile başvurmaları istenir. Adayların projelerinde genel anlamda 3 yıllık hedefler, repertuvar perspektifleri, 3 yıl içinde ihtiyaç duyacakları konuk sanatçı ve teknik eleman sayılarını somut olarak belirtmeleri istenir. Başvurulan projeler Belediye Başkanı tarafından oluşturulan bağımsız bir Uzmanlar Kurulu’nun önerisine sunulur. Genel Sanat Yönetmeni bu kurulun değerlendirmesi sonucunda belirlenen adaylar arasından Belediye Başkanınca atanır.”
Bu maddenin de ortadan kalkmasıyla gördük ki üç yılın sonunda, aday olanlar arasından Başkan’a sunulacak isimleri belirleme yetkisi Tiyatro Yönetim Kurulu’na devredilmiş! Kısaca, yeni Genel Sanat Yönetmeni’ni, eski Genel Sanat Yönetmeni’nin ve doğrudan atadığı üç üyenin çoğunluğu sağladığı bir kurul seçecekmiş! Eşsiz ve “hanedan” çağrışımlı bu yönetmelik maddesini kabul etmemiz, elbette mümkün değildi.
2023 Aralık ayında, Tunç Soyer, Kurucu Danışma Kurulu’nu toplantıya çağırdı. Bu toplantıda, Yücel Erten’le yeni dönemde çalışmayacağını sahih biçimde söyledi -gerekçeleri mahfuzdur-. Toplantıda, Kurucu Danışma Kurulu’nun daha sağlam bir statüye kavuşturulması isteği Tunç Soyer’in talebiydi.
Sonuçta; biri üst biri alt seviyede iki bürokratın da bulunduğu toplantıda, -Yücel Erten’in de yazıcıları arasında olduğu- “başlangıç” Yönetmelik’inin esas alınması yönünde ortaklığa varıldı. Hasılı kelâm, Yücel Erten’in, önlendiğini iddia ettiği ve isim vermese de, çok sayıda olduğu anlaşılan “düşman”larını zemmetmesine tanık olduğumuz “yönetmelik darbesi” iddiası, bundan ibarettir.
Kurucu Danışma Kurulu olarak, bugüne kadar sessiz kalma çabamız, bilgi kirliliğine maruz kalan Tiyatro’yu temiz tutma çabasından ibarettir. Büyük ölçüde yüksek nitelikli kadrosuyla, geleceğe açılacağına inandığımız İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, yıpratılmak bir yana, itinayla korunmalı ve 2012 sonrası İstanbul Şehir Tiyatroları’nınki benzeri, tiyatronun ruhuna aykırı yönetmeliklerden uzak durmalıdır.
Yeni Belediye Başkanı Cemil Tugay, elbette yeni bir Danışma Kurulu kurmaya mezundur. Biz çok kısa bir özet yapma mecburiyetindeydik, hiçbir detaya girmedik, biraz olup biteni söyledik.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları çok yaşasın!
Orhan Alkaya, Zeynep Altıok, Eren Aysan, Cezmi Baskın, Bilgehan Oğuz, Levent Üzümcü”
